2004 yılı yapımı ve başrol oyuncularının; Ashton Kutcher, Amy Smart, Elden Henson olduğu Kelebek Etkisi filmi sinema tarihinin kült filmleri arasına giren bilim kurgu filmlerinden biridir. Toplumun çoğunluğunun ilk defa duyduğu “Kelebek Etkisi” bu filmden sonra bilinir hale gelmiş ve hatta üzerine çokça tartışma yapılan konulardan biridir.
Kısaca filmin konusunu ele alırsak; oyunun ana karakteri, Treborn çocukluğunda cinsel tacizlere maruz kalmış ve kuvvetli psikolojik travmalar yaşamıştır. Treborn tesadüf eseri zamanda yolculuk yapıp geçmişe dönebildiğini fark eder ve geçmişinin bu bölümlerini silmek için uğraşmaya başlar. Çocukluğuna geri dönmeyi başaran genç adam geçmişini yeniden kurgulamaya başlar… Sonrasını merak eden lütfen filmi izlesin. Sebep sonuç ilişkisi içinde ele alabileceğimiz film sebep ve sonuçlar arasında doğan etkileri ele almakta.
Aslında hepimizin hayatının içinde var olan Kelebek Etkisi bizim hayatlarımızın tek başına olamayacağını da bize gösteriyor.
Yaşamda her şey her şeyle bağlantılıdır yani; en ufak şeydeki bir değişim alakasız gözüken başka bir şeye etki edebilir...
Her birimizin hayatında birçok karar alırken, yapacağımız seçimlerin etkileri hakkında düşünmek için bir an bile olsa zaman ayırmamız gerekir. Bazıları sıradan gibi görünen küçük değişiklikler, aslında beklenmedik ve büyük sonuçlar doğurabilir. İşte bu, kelebek etkisinin gücüdür.
Kelebek etkisi, basitçe açıklamak gerekirse, bir olayın küçük bir değişikliğin, büyük ve beklenmedik sonuçlara yol açabilecek şekilde, uzun vadede karmaşık bir sistemde bir dizi nedensel bağlantı yaratmasıdır. Bu kavram ilk kez meteoroloji alanında kullanılmış olsa da, günümüzde daha geniş bir anlamda kullanılmaktadır.
İlk bakışta, bir kelebeğin kanat çırpışının, bir fırtınanın oluşmasına nasıl katkıda bulunabileceği mantıksız görünebilir. Ancak, bu kavram, genellikle tahmin edilemeyen doğasıyla gerçek dünyada karşımıza çıkar. Bir insanın küçük bir kararı, toplumda büyük bir değişikliğe yol açabilir; bir şirketin küçük bir strateji değişikliği, endüstriyi dönüştürebilir; bir ülkedeki politika değişikliği, küresel dengeleri etkileyebilir.
Kelebek etkisi, bize hayatın karmaşıklığını ve belirsizliğini hatırlatır. Her eylemin, her kararın, bir dizi etkiyle bağlantılı olduğunu anlamak, daha bilinçli ve sorumluluk sahibi olmamızı sağlar. Küresel ölçekte, iklim değişikliği gibi büyük sorunlarla başa çıkmak için küçük değişikliklerin bile önemli olabileceğini görmemiz gerekir.
Örneğin, plastik kullanımını azaltmak gibi basit bir adım, okyanuslardaki plastik kirliliğini azaltabilir ve ekosistemlere zarar veren bir döngüyü durdurabilir. Ya da kendi topluluğumuzda bir sosyal sorumluluk projesine katılmak, toplumsal değişimi başlatmak için bir kıvılcım olabilir.
Bir kelebeğin kanat çırpışıyla başlayan bir etki, zamanla bir fırtınaya dönüşebilir. Bu yüzden, her birimizin küçük hareketlerimizin, büyük bir etki yaratabileceğinin farkında olması önemlidir. Geleceğimizi şekillendirmede, dikkatli ve bilinçli bir şekilde hareket etmek, kelebek etkisinin olumlu yönlerini kullanmamıza yardımcı olabilir. Unutmayalım ki, her kararımız dünyayı bir şekilde etkiler ve bu etkiler, zamanla büyüyerek geri dönebilir.
Hukukun Kelebek Etkisi ise İlliyet Rabıtasıdır. Günlük hayatımızda, karşılaştığımız olaylar arasında bir neden-sonuç ilişkisi olduğunu sıklıkla gözlemliyoruz. Bir çocuk ekmek çalmıştır ama neden çalmıştır? O çocuğa ekmek sağlayamayan devlet, bakmakla yükümlü olduğu çocuğu doyuramayan anne baba, çocuğun ekmeği çalması için uygun koşulları oluşturan herkes ve her durum hırsızlık olayından mesuldür der İlliyet Rabıtası. Bir konudan şikayet ederken, ya da biri bana bunu yaptı derken olayın olmasına sebebiyet veren kendiniz de en az olayı gerçekleştiren kişi kadar mesulsünüz yaşanılan durumdan. Ben demiyorum hukuk diyor, kelebek etkisi diyor. Onun içindir ki birilerini ya da bir şeyleri suçlamaya kalktığınızda bu olayın neresinde olduğunuza iyi bakmanız lazım bir bakmışsınız şikayetçi iken suçlu durumuna düşmüşsünüz. Buna illiyet bağı denir.
Bir eylemin belirli sonuçları doğurduğu ve bu sonuçların ardında bir illiyet (neden-sonuç ilişkisi) olduğu düşüncesi, insan düşüncesinin temel yapı taşlarından biridir. İşte bu sebeple, illiyet rabıtası, düşünsel ve pratik açıdan önemlidir. Hayatımızdaki olayların nedenlerini ve sonuçlarını anlamak, daha bilinçli ve etkili kararlar almamıza yardımcı olur. Çünkü her şeyin bir nedeni vardır ve aynı aynı koşullar altında, aynı nedenler, aynı etkiyi doğurur.
Sonuçlarına baktığınız olayların sebeplerine de bakmanız gerekir. Yoksa; illiyetin bağları da büklüm büklüm yolları…
