Beğenseniz de, beğenmeseniz de, günlük hayatlarımız da kaygı ve stres kaçınılmazdır. Her gün stres ve kaygı yaşayan insanların %72'si, hayatlarının en azından orta derecede etkilendiğini söylüyor. Stresin yedi farklı vücut sistemini etkilediği düşünüldüğünde, yaşamın stresten etkilendiğini anlamak kolaydır. Stresin istilacı niteliğinin bir sonucu olarak, doktorların, stresin depresyon, uykusuzluk ve kalp hastalığı gibi bozukluklara yol açabileceği konusunda uyarıları mevcut. Mesele şu ki, stres ve kaygı eşit değildir. Basit stres hafif olarak kabul edilir ve bir şekilde kolayca üstesinden gelinebilir. Örneğin tüm ofisin önünde sunum yapmak zorunda kalmadan önce biraz baskı yaşayabilirsiniz. Sakinleşmek için nefes egzersizlerine veya bir meslektaşınızla konuşmaya güvenebilirsiniz. Epizodik akut stres, şiddetli stres reaksiyonu üreten bir durum ortaya çıktığında meydana gelir. Bazen bu bölümler çok sık görünmeye başlayabilir. Sürekli olarak teslim tarihlerini kaçırıyorsanız, bu bir iç kriz haline gelir. Çözüm, daha organize olmak veya harika bir zaman yönetimi stratejisi geliştirmeyi öğrenmek kadar basit olabilir. Sonra, yoksulluk, problemli bir aile veya toksik bir kişisel ya da profesyonel ilişki içinde olmak gibi trajik durumlardan kaynaklanan kronik stres var. Bu kalıcı stres ve baskı türü, en çok ilgilenmeniz gereken stresle ilgili sorunlardan biridir. Kronik stres, kalp krizi ve hatta intihar gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Değişmesi muhtemel olmayan yaşam durumlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan kalıcı stres türü, hemen yardım için ulaşmanız gereken kategori türüdür. Farklı stres türleri olduğunu bilerek, stres ve kaygının her zaman korkunç bir şey olmadığını anlamak da değerlidir. Küçük dozlarda stres ve kaygı size yardımcı olabilir ve üretkenliğinizi aşağıdaki farklı yollarla artırmak için kullanılabilir. 1. Düşüncenizi yeniden çerçeveleyin Stres ve kaygıyla ilgili zihniyetinizi yeniden çerçevelemeniz veya değiştirmeniz gerekir, çünkü tüm stres türleri sizin için kötü değildir. Baskı altındayken kendinizi biraz rahatsız hissedebilirsiniz, beyniniz stresli hissediyor ve noradrenalin adı verilen bir kimyasal salgılıyor. Noradrenalin kimyasalı, odaklanmayı ve uyanıklığı arttırdığı, hafızanızı geliştirdiği için hem iyi hem de kötü olan benzersiz kimyasallardan biridir. Öte yandan, bu kimyasal aynı zamanda daha endişeli ve huzursuz olmamıza da neden olur. Duygularınızı ve stres seviyenizi kontrol edebiliyorsanız, stres faydalı olabilir. Şu andaki baskı ve kaygı yaratıcılığı tetikleyebilir, beyin işlevini artırabilir. Sonunda, kişisel, duygusal kontrolünüz sizi zamanla daha az endişeli ve daha mutlu yapabilir. Stresin çerçevesi içindeyken duygularınızı kontrol altında tutmayı öğreneceksiniz. Peki, stresin gücünden nasıl yararlanabilirsiniz? Arkadaşınızı strese sokmaya başlamanın ilk yolu, stresin her zaman olumsuz veya zararlı olduğunu düşünmemektir. Bunun yerine, kendinize bu rahatsız edici duygunun yardımcı olduğuna inanmayı öğretmeye başlayın, böylece zamanla stresiniz size hizmet edebilir. Bu yeniden programlanmış düşünceyi ne kadar çok uygularsanız, stresinizi daha yönetilebilir hale getirecek pozitif zihinsel bağlantılar yaratacaksınız. Ve son bir not, mücadelelerinizi bir yük olarak değil, üstesinden gelebileceğiniz zorluklar olarak görmeye başlayın. 2. Bu adrenalini avantajınıza kullanın Hem stres hem de kaygı, adrenalin seviyenizi yükseltmenizi sağlar. “Uç ya da savaş” hormonu olarak bilinen adrenalin, hemen tepki vermeniz gereken durumlar olduğunda oradadır. Dövüş ya da kaç hormonunun basit bir örneği, günlük işe gidip gelmenizdir. Şerit değiştiriyorsunuz, sadece kör noktanızdaki başka bir aracı tespit ediyorsunuz ve neredeyse onlara çarpıyorsunuz. Hızla dönmeniz gereken otoyol şeridine geri dönüyorsunuz ve kalbinizin aşırı derecede çarptığını hissediyorsunuz. Sporcular, bir maçtan önce bu adrenalini, onlara enerji ve uyanıklık artışı sağlamak için kullanmalarıyla bilinir. Ancak performansı yalnızca belirli bir noktaya kadar artırır. Çok fazla adrenalin ters etki yapabilir ve performansınızı engelleyebilir. Bir dahaki sefere insanların önünde konuşma konusunda gergin olduğunuzda, kendinize biraz adrenalin verin. Adrenalin hormonunu artırmanın amaçlı kullanımı sizi daha enerjik yapar ve sunumunuza odaklanmanızı sağlayabilir. 3. Geçmiş deneyimlerinizden öğrenin Bir dahaki sefere stres ve kaygının sizi sardığını hissettiğinizde, derin bir nefes alın ve durumunuzu düşünün. Düşünme size her zaman, hissettiğiniz şekilde gerçekten neyin neden olduğunu ve neden davrandığınız şekilde tepki verdiğinizi daha iyi anlama fırsatı verecektir. Bu bilgiyi alabilir ve gelecekteki durumlara uygulayabilirsiniz. Örneğin, otobüsünüz geç kaldığı için panik atak geçiriyorsanız ve bir toplantı düzenlemeniz gerekiyorsa, bu durumun tekrar yaşanmasını önlemek için birkaç seçeneğiniz var. İlk seçeneğiniz, her zaman daha erken bir otobüse binmek olacaktır. Toplantınızı beklerken erken gelin ve başka işlerde çalışın. Düşündüğünüz birçok seçeneğin mümkün olmayacağını göreceksiniz, bu nedenle sizin için en iyi olan diğer işe gidip gelme seçeneklerini görene kadar beyin fırtınası yapın. 4. Arkadaşlarından biraz yardım al Zor bir durumun üstesinden gelmeye çalışmak, yalnız başına gittiğinde çok daha zordur. Destek sisteminize yönelerek stres ve kaygılarınızı hafifletebilirsiniz. Bazen bir sorunu veya durumu bir başkasıyla konuşmak, zihninizi rahatlatmaya yardımcı olabilir ve bu her şeyi bedeninizden uzaklaştırır. Diğer zamanlarda bir arkadaşınız veya meslektaşınız, daha önce düşünmediğiniz engeli aşmanız için size yollar önerebilir. Güçlü bir destek sisteminin bir başka avantajı da, belirli görevleri başka bir kişiye devredebilmenizdir. Yapılacaklar listenizdeki tüm öğeler arasında boğulmak yerine, bir meslektaşınız bu iş yükünün bir kısmını sizin için üstlenebilir. Yardım almak sadece bazı sorumluluklarınızı hafifletmekle kalmaz, bu bireyin diğer gizli yeteneklerini de keşfedebilirsiniz. İleriye dönük olarak, bunalmış hissettiğinizde onlara güvenebileceksiniz. Tabii ki, tüm bu eylemler, karşılık vermek isteyeceğiniz eylemlerdir. 5. Kaygınızı ve stresinizi motivasyona kanalize edin Diyelim ki hafta sonuna kadar bir projeyi tamamlamanız gerekiyor. Tarih yaklaştıkça proje bitmediği için stresiniz artmaya başlayabilir. Hiç kimse bu geride kalma hissinden hoşlanmasa da, yaklaşan son tarihin baskısı sizi ertelemeyi bırakmaya ve tüm dikkatinizi bunu yapmaya motive edebilir. Başka bir deyişle, biraz stres sizi teslim tarihlerinize, hedeflerinize daha hızlı ve daha fazla odaklanmaya zorlayabilir. 6. Kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanın En iyi çabalarınıza rağmen, her zaman tamamen elinizde olmayan şeyler olacaktır. Sabah işe gidip gelirken otobüsünüzün veya metronuzun geç kalması sinir bozucu mu? Kesinlikle, ama bu konuda yapabileceğin bir şey yok. Kendinize kontrol edemediğiniz şeyler için zaman ve enerji harcamayı bırakmayı öğrenin. Bunun yerine, üzerinde kontrolünüz olan şeylere odaklanın. Gücünüz olmayan şeyler hakkında takıntılı düşünceler üzerinde kontrol sağlamanın bir yolu, Shawn Achor’un Mutluluk Avantajı kitabından gelir. Achor, “Ada Deneyi”nin uygulanmasını tavsiye ediyor. Ada Deneyinde, tüm stres etkenlerinizi yazar ve onları “adalar” adı verilen iki daireye yerleştirirsiniz. Bir adada kontrol edebileceğiniz şeyleri listelersiniz. İkinci daire “ada” kontrol edemediğiniz şeylerdir. Achor, ikinci adayı görmezden gelmenizi ve ilk “ada”daki öğelerle mücadele etmek için pratik bir eylem planı geliştirmenizi önerir. 7. “Endişe zamanı” planlayın Endişeli hissettiğinizde, bir aciliyet duygusu yaratır ve sonuç olarak, fazla düşünmeye başlarsınız. Daha da kötüsü, aklınızın çalışmasını engelleyemiyorsunuz. Lisanslı bir klinik sosyal hizmet uzmanı olan Katie Krimer, “Gün içinde kendinize endişelenmek için izin verdiğiniz bir zaman ayırın, takviminizde bir hatırlatıcı bile olabilir” diye ilginç bir görüş bildiriyor. “İsteseniz de istemeseniz de düşünmenin başınıza geleceğini ve bazı ruminasyonlarınızın sizi endişelendirebileceğini kabul edin” diye ekliyor Krimer. “Bu arada, bu endişeli düşünceleri üretkenliğe ve olumlu eyleme dönüştürmenin ne kadar iyi hissettireceğini unutmayın.” Krimer, “Altta yatan kaygıyı gidermek için küçük ve olumlu bir şey yapmak bile, onu hafifletmede derin bir etkiye sahip olabilir. Her iki durumda da, endişelenmekten fazlasını yapmış gibi hissedeceksiniz.” 8. Bir zihin dökümü yapın Bir defter alın ve endişelerinizi not edin. Bir arkadaşla konuşmak gibi olabilir. Kulağa basit geliyor. Ancak, her şeyi bir zihin dökümüne yazma alıştırması, size içinizde birikmiş ne varsa boşaltmanız için bir çıkış yolu sağlar. Ardından yeni bir bakış açısı geliştirmeye başlayabilir ve bir oyun planı oluşturabilirsiniz. 9. Kaygı ve stresi egzersiz yapmak için bir bahane olarak kullanın Son olarak, adrenalininizi ve huzursuzluğunuzu fiziksel aktiviteye kanalize edin. Sonuçta egzersiz, stresi azaltmanın, zihninizi boşaltmanın, sizi daha mutlu etmenin ve üretkenliğinizi artırmanın en iyi yollarından biridir.