Yapay zeka ve robotlarla ilgili konuşurken, sıkça duyduğumuz bir terim var: Moravec'in Paradoksu. Bu terimi ilk duyduğumda, aklıma hemen "Hollywood filmlerindeki o bilim kurgu sahneleri gelecek mi şimdi?" sorusu takıldı. Ama aslında işin içine girince, bu paradoks bizim günlük hayatımızla, evdeki basit işlerden, o çok sevdiğimiz veya bazen kafa yorduğumuz teknolojik aletlere kadar uzanıyor.

Moravec'in Paradoksu'nu basit bir şekilde anlatmak gerekirse, yapay zekanın şahane satranç oynayıp, kompleks matematik problemlerini çözerken, bir bebek gibi düşüp kalkan robotları neden hâlâ göremediğimizi açıklıyor. Yani, yapay zekanın Dünya Şampiyonu'nu satrançta yenmesi bir yana, bir çorap bile giyemeyebiliyor!

Meli̇h Yönsel

Bu durum ilk etapta kulağa biraz komik geliyor olabilir. "Yani benim telefonum yüzlerce dilde çeviri yaparken, neden bir robot çorap giymek gibi basit bir eylemi yapamıyor?" diye düşünebilirsiniz. İşte burada Moravec'in Paradoksu devreye giriyor. Bu paradoks, insan beyninin ve vücudunun yaptığı 'basit' işlerin aslında ne kadar karmaşık olduğunu ve bu işlerin robotlar veya yapay zeka tarafından taklit edilmesinin neden bu kadar zor olduğunu anlatıyor.

Düşünün ki, siz sabah kalkıp kahvaltı hazırlarken, bir yandan çocuğunuzla ilgileniyor, diğer yandan haberleri göz ucuyla takip ediyorsunuz. Bu, insan beyninin ve bedeninin muazzam bir koordinasyonu. Peki ya yapay zeka? Şu an için, bu 'basit' görevleri yapmakta oldukça zorlanıyor.

Bu paradoks, aslında teknolojinin gelişiminde bize bir yön gösteriyor. Yapay zeka ve robot teknolojilerindeki ilerlemelerin, insanın fiziksel ve zihinsel kabiliyetlerini daha iyi anlamak ve taklit etmek üzerine kurulması gerektiğini söylüyor. Belki de gelecekte, robotların ev işlerinde bize yardımcı olmasını, hatta belki de duygusal destek sunmasını görebiliriz. Ancak bunun için, teknolojinin sadece 'akıllı' olması değil, aynı zamanda 'insani' olması gerektiğini kabullenmemiz lazım.

Moravec'in Paradoksu üzerine düşünmek, bize insan olmanın ne kadar karmaşık ve olağanüstü bir şey olduğunu hatırlatıyor. Ve belki de yapay zekayı geliştirirken, insan olmanın bu eşsiz yönlerinden ilham almak, bizi daha iyi bir geleceğe taşıyacak anahtar olabilir. Peki, sizce robotlar bir gün bizim gibi sıradan işleri yapabilir mi? Yoksa bu, onların kırmızı çizgisi mi kalacak?