igara tüketiminde cinsiyetin rolüne odaklanmak, sadece biyolojik farklılıklara değil, toplumsal cinsiyet rollerine, kültürel normlara ve psikososyal dinamiklere de ışık tutuyor. Kadınların sigaraya başlama yaşının erkeklerden daha geç olmasına rağmen, bağımlılık düzeyleri ve sigarayı bırakma süreçleri incelendiğinde ilginç sonuçlar ortaya çıkıyor. Peki, bu farklılıkların temelinde ne yatıyor?
Bu yazıda, sigara bağımlılığında cinsiyetin etkisi üzerine yapılan araştırmaları ve ortaya çıkan bulguları mercek altına alacağız. Kadınlar ve erkekler arasındaki bağımlılık düzeylerini etkileyen faktörler nelerdir? Toplumsal beklentiler, biyolojik farklılıklar, stres yönetimi gibi unsurlar nasıl bir rol oynar? Ayrıca, cinsiyet odaklı bir bakış açısının, bağımlılıkla mücadeledeki stratejilere nasıl yansıdığını da ele alacağız.
Kadınlar mı daha bağımlı, erkekler mi?
ABD'deki Kentucky Üniversitesi'nden yapılan bir araştırma, sigara içen erkeklerin sayısının kadınlardan fazla olmasına rağmen, kadınların sigara bağımlılığı riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
ABD Hastalık ve Kontrol Korunma Merkezleri (CDC) verilerine göre, her 100 yetişkin erkekten 13'ü sigara içerken, her 100 yetişkin kadından yaklaşık 10'u sigara tiryakisi.
Yapılan yeni çalışma, kadınların nikotin bağımlılığına erkeklerden daha yatkın olabileceğini gösteriyor. Araştırma, kadın cinsiyet hormonu östrojenin, sigara nikotininin etkilerine karşı beyinleri daha hassas hale getirebileceğini ve dolayısıyla bağımlılık olasılığının daha yüksek olduğunu açıklıyor.
Ancak, erkeklerin sigarayı deneme olasılığının daha yüksek olduğu bilinmektedir, bu da sigara içen erkeklerin kadınlardan daha fazla olmasının kısmen nedenini açıklayabilir.
Kentucky Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden moleküler biyoloji doktora öğrencisi Sally Pauss, "Kadınların nikotin bağımlılığı konusunda daha yüksek bir eğilime sahip olduğunu ve bırakma konusunda daha az başarılı olduklarını gösteren araştırmalar bulunmaktadır" dedi.
Pauss ve ekibi, östrojenin nikotine verdiği zevk tepkisini etkileyen proteinler üzerinde çalışarak bu cinsiyet eşitsizliğinin nedenlerini araştırmaya başladı.
Yapılan araştırma, östrojenin beynin nikotinle ilişkili zevk ve ödül sistemini etkileyen proteinleri aktive ettiğini ve bu şekilde sigara arzusunu artırabileceğini gösterdi.
Pauss, "Östrojenin nikotin arayışını ve tüketimini yönlendirdiğini doğrulayabilirsek, bu proteinlere yönelik ilaçlar geliştirerek sigarayı bırakma sürecini destekleyebiliriz" dedi.
