Son dönemde, birçok kişi Ankilozan spondilit nedir? Ankilozan spondilit belirtileri nelerdir?gibi sorularla bilgi arayışına giriyor. Ankilozan spondilit, omurga ve çevresindeki eklem bölgelerini etkileyen kronik bir hastalıktır. Peki, bu rahatsızlığın belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir? İşte detaylar haberimizde yer alıyor...
Ankilozan spondilit nedir?
Halk arasında omurga ya da bel romatizması olarak bilinen Ankilozan Spondilit, genç yaşlarda ortaya çıkan; omurgayı ve omurga ile kalça kemiği arasındaki eklemi etkileyen ağrılı, iltihaplı bir romatizma türüdür. İltihaplanma sonucu bu iki kemik birleşerek tek bir kemik hâlini alır. Sakroiliak eklem yani omurganın alt bölümü ile leğen kemiklerinin arasında kalan bölge çoğunlukla ilk olarak etkilenir. Zaman içinde hastalığın ilerlemesi ile tüm omurga boyunca etkisini gösterebilir. Hastanın başta bel bölgesi olmak üzere kalça, omurga, diz, ayak bileği ve diğer eklemlerinde de iltihaplanma oluşabilir ve buna bağlı hareket kısıtlanmaları gözlenir.
Omurganın alt bölümünden başlayarak boyun bölgesine kadar tüm disk kenarları ve bağlarda iltihaplanma ve sonrasında kemikleşme görülür. Bunun sonucunda omurganın üst kısmında ön tarafa doğru eğrilik oluşur. Hayat kalitesini düşüren bu hastalığın seyri ve şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterir. Hastaların büyük çoğunluğu kendi başlarına hayatlarına devam edebilseler de, hastalığın ilerleme gösterdiği bir grup hastada omurga hareketi bütünüyle kısıtlanabilir. Çoğunlukla hastalığın seyri iyilik dönemleriyle devam etse de ara sıra gelişen atak dönemleri ile alevlenir.
Ankilozan spondilit genellikle omurgada görülen kronik, ağrılı ve ilerleyici bir hastalıktır. Omurga kemiklerinin zamanla birbirine kaynaması sonucu omurga hareketleri kısıtlanır ve bu durum ilerledikçe omurgada şekil bozuklukları ve kronik ağrılara neden olur. Eklemlerdeki ağrı ve sertleşme genellikle alt omurgada görülmesine rağmen, omuz, kalça ve diz eklemleri gibi büyük eklemlerde de ortaya çıkabilir.
Ankilozan spondilit, aslında bir iltihaplı romatizma çeşididir. İlk olarak omurganın alt bölümü ile leğen kemiklerinin arasında gelişen enflamasyon, zamanla omurganın tamamını etkileyebilir. Enflamasyon, vücudun bağışıklık sisteminin hastalıklarla savaşma yöntemidir. Bağışıklık sistemi vücutta enflamasyon geliştirerek sağlıklı dokuları hastalıklara karşı korumaya çalışır. Ankilozan spondilit hastalarının enflamasyon dengesi bozulur. Bu durumda, vücutta herhangi bir hasar olmayan bölgeler koruma altına alınmaya çalışılır ve enflamasyon şiddeti artar. Bu da eklemlerin katılaşıp kemikleşmesine neden olur.
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de bazı kalıtsal faktörlere sahip kişilerde ankilozan spondilit görülme ihtimali daha fazladır. HLA-B27 genini taşıyan kişilerde hastalığın görülme ihtimali daha yüksektir. Ancak, bu geni taşıyan herkesin kesinlikle bu hastalığa yakalanacağı gibi bir varsayımda bulunmak yanlıştır. Aynı zamanda, erkeklerde çok daha sık görüldüğü düşünülen bu hastalıkla ilgili yakın zamanda yapılan çalışmalarda, aslında görülme sıklığı açısından erkek ve kadınlar arasındaki farkın tahmin edilenden çok daha az olduğu sonucuna varılmıştır.
Ankilozan spondilit belirtileri nelerdir?
Ankilozan Spondilit, genellikle erkeklerde kadınlara oranla 2-3 kat daha fazla görülen bir kronik hastalıktır. Bu hastalığın seyri erkeklerde daha hızlı ilerler ve genetik faktörlerin belirleyici olduğu bilinmektedir. Ülkemizde, mikrobik olmayan iltihaplı romatizma hastalığı, her 200 erkek ve 500 kadından birinde görülürken, Ankilozan Spondilit hastalarının çoğunda HLA-B27 geni taşındığı gözlemlenmektedir. Türkiye'de tanısı konmuş kişilerin %80'i bu geni taşırken, Avrupa'da bu oran %95'e kadar çıkmaktadır. Ayrıca, birinci dereceden akrabalarına bu hastalığın teşhisi konmuş kişilerin hastalığa yakalanma oranı yaklaşık %20'dir.
Ankilozan Spondilit, genç ve yetişkinlerde sırt ve bel ağrısı şikayetiyle başlar. Belirtiler zamanla artar ve omurga, omuz, kalça, göğüs kafesi, diz, el ve ayak bileklerinde iltihaplanma oluşur. Hastalığın tanısı için uzman romatoloji hekimi tarafından detaylı bir fizik muayene yapılır ve gerekli durumlarda radyolojik görüntüleme ve laboratuvar testleri istenir.
Ankilozan Spondilit'in kesin bir tedavisi yoktur ancak belirtileri yönetmek için çeşitli yöntemler kullanılır. İlaç tedavisi, egzersiz programları, fizik tedavi ve cerrahi müdahale gibi yöntemler hastalığın seyrini kontrol altında tutmada önemlidir. Ayrıca, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilmek için düzenli egzersiz yapmak, sigara kullanımından kaçınmak ve sağlıklı beslenmek de önerilir.
Ankilozan Spondilit, erken tanı ve tedavi ile yönetilebilir bir hastalıktır. Belirtileri gösteren kişilerin düzenli kontrollerini yaptırmaları ve tedavi süreçlerine uyum sağlamaları önemlidir. Hastalıkla başa çıkabilmek için bütüncül bir tedavi yaklaşımı ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsemek gerekmektedir.
