Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzâde Mustafa’nın öldürülmesi Osmanlı tarihinin bugüne kadar unutulmayan en büyük olaylarından biridir. Öyle ki konu olduğu dizi ve filmlerde bile bu olay oldukça dikkat çekmiştir.
Şehzade Mustafa, Kanuni Sultan Süleyman ve Mahidevran Sultan’ın oğlu olarak 1515’te Manisa’da dünyaya geldi. Saruhan, Amasya, Konya sancak beyliklerinde bulunan Şehzade Mustafa, babasının tahtına göz dikmekle suçlanmış; Nahcıvan seferi’ne giden Osmanlı ordusunun Konya Ereğli’de konakladığı sırada, padişahın otağında boğdurulmuştur. Katlinin nedeni, devlete isyan suçu olarak gösterilir. Ancak deliller ve şahitler konusunda tartışma bulunmaktadır.
Tarihçilere göre, Hürrem Sultan’ın tahta kendi oğullarından birini geçirmek için Şehzade Mustafa’ya tuzak kurduğu ve ölümünü hazırladığı iddia edilmektedir.
Sizler için yapay zekaya sorduk: “Kanuni Sultan Süleyman, Şehzade Mustafa'yı boğdurmasaydı Osmanlı Devleti'nde neler farklı olurdu?”
İşte cevabı…
“Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu'nun en ünlü ve etkili hükümdarlarından biriydi, ancak tarih bazen birkaç küçük değişiklikle farklı bir rotaya gidebilirdi. Eğer Kanuni Sultan Süleyman, Şehzade Mustafa'yı boğdurmak yerine onun hayatta kalmasına izin verseydi, Osmanlı Devleti'nin tarihinde önemli farklılıklar yaşanabilirdi.”
Daha az taht kavgası yaşanırdı
“Şehzade Mustafa'nın hayatta kalması, taht kavgalarını azaltabilirdi. Osmanlı İmparatorluğu, taht mücadeleleri ve kardeşler arası rekabetlerle sık sık sarsılmıştı. Şehzade Mustafa'nın yaşaması, taht için potansiyel rakiplerin sayısını azaltabilirdi.”
Şehzade Mustafa daha adaletli bir hükümdar olabilirdi
“Şehzade Mustafa, tarihçilere göre halk arasında oldukça popülerdi ve adaletli bir hükümdar olabilirdi. Bu, toplumsal huzuru artırabilirdi ve halkın devlete olan güvenini tesis edebilirdi.”
Siyasi istikrar sağlanırdı
“Osmanlı İmparatorluğu, Kanuni Sultan Süleyman döneminde büyük toprak kazançları elde etti. Şehzade Mustafa'nın hükümette daha fazla etkisi olması, bu toprakların daha uzun süre istikrarlı bir şekilde yönetilmesine katkıda bulunabilirdi.”
Kültürel ve sanatsal gelişmeler artardı
“Şehzade Mustafa'nın yönetiminde Osmanlı İmparatorluğu'nda kültürel ve sanatsal gelişmelere daha fazla odaklanılabilirdi. Bu dönemde sanat, edebiyat ve mimari alanlarında daha büyük bir ilerleme yaşanabilirdi.”
Dış ilişkiler farklı bir yönde gelişirdi
“Osmanlı İmparatorluğu'nun dış ilişkileri de etkilenebilirdi. Şehzade Mustafa'nın hükümet politikaları, Osmanlı'nın komşu devletlerle ilişkilerini farklı bir yönde şekillendirebilirdi.”
“Tarih, karmaşık ve çok faktörlü bir süreçtir ve herhangi bir değişikliğin sonuçlarını kesin olarak tahmin etmek zordur. Şehzade Mustafa'nın hayatta kalması, Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihini büyük ölçüde değiştirebilirdi, ancak bu değişikliklerin ne şekilde olacağı kesin değildir.”
Kardelen BUĞDAY
