Türkiye'nin savunma sanayisinde çığır açan isimlerden biri olan Nuri Killigil, adını sadece askeri zaferleriyle değil, ülkenin ilk silah fabrikasını kurarak kazandı. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinden Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar uzanan etkileyici hayat hikayesi, Türk savunma sanayisinin temellerini atan önemli bir figürü gözler önüne seriyor. Peki, Türkiye'nin ilk silah fabrikasını kim kurdu? Nuri Killigil kimdir? İşte, savunma sanayisine damga vuran bu efsanevi ismin hayatında dolaşan merak uyandıran sırlar ve yapılan çarpıcı atılımlar...
Türkiye'de ilk silah fabrikasını kim kurdu?
Türkiye'nin savunma sanayisine önemli katkılarda bulunan ve ülkedeki ilk özel silah fabrikasını kuran isim, Nuri Killigil'dir. 1940'lı yıllarda İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde kurduğu fabrikada top, havan, uçaksavar mermisi, tapa ve uçak bombaları gibi çeşitli savunma sanayi ürünlerini üreten Killigil, Türk ordusunun yerli ve milli üretim kapasitesini artırmıştır.
Bugün, Nuri Killigil'in silah fabrikasının kuruluşu ve yaşadığı dönem, Türkiye'nin savunma sanayisi tarihinde önemli bir dönemeç olarak değerlendirilmektedir. Nuri Killigil'in cesareti ve vizyonu, Türkiye'nin savunma sanayisinde yerli ve milli üretim ideali için ilk adımların atılmasına öncülük etmiştir.
Nuri Killigil kimdir?
Nuri Killigil, 1889 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Osmanlı Ordusu'nda gösterdiği başarılarla tanınan Nuri Killigil, Enver Paşa'nın kardeşi olarak savaşa katıldı ve Bakü Muharebesi'nde gösterdiği üstün performans nedeniyle "Bakü Fatihi" olarak anıldı.
I. Dünya Savaşı sonrasında, Rus ve Ermeni birliklerinin Azerbaycan'da Müslümanlara yönelik gerçekleştirdiği katliamlara karşı tepki gösteren Nuri Killigil, Kafkas İslam Ordusu'nu komuta ederek Azerbaycan'ın kurtarılması operasyonunu yönetti. Bakü'nün kurtarılması ve Dağıstan'ın özgürlüğü için verdiği mücadele, onu Türk milleti tarafından saygıyla anılan bir kahraman haline getirdi.
Savaş sonrasında Almanya'ya giden Nuri Killigil, Türkiye'ye döndüğünde Zeytinburnu'nda bir kok kömürü şirketi satın alarak bu alanı bir madeni eşya fabrikasına dönüştürdü. 1940'lı yıllarda Sütlüce'ye taşıdığı fabrikasında, Türkiye'nin ilk özel savunma şirketini kurdu. Burada üretilen tabanca, matara, demir çubuk, gaz maskesi ve mermilerle Türkiye'nin savunma sanayisine önemli katkılarda bulundu.
Ancak, 2 Mart 1949'da fabrikasında meydana gelen büyük patlama, Nuri Killigil'in hayatına mal oldu. Patlamada hayatını kaybeden 27 kişi arasında Nuri Killigil'in cesedi bulunamadı ve boş tabutla defnedildi. Ölümüyle birlikte, Türk savunma sanayisinin öncülerinden biri olarak geride önemli bir miras bıraktı.
Nuri Killigil'in özel tasarımı olan "Killigil Tabancası" ise 9 mm çapında yarı otomatik bir silah olarak üretildi. Bu tabanca, günümüzde İstanbul Harbiye Askeri Müzesi'nde sergilenerek, Nuri Killigil'in savunma sanayine katkılarına bir övgü niteliği taşımaktadır.
