Şırnak tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü olmasının yanı sıra, yer altı zenginlikleriyle de dikkat çekiyor. Ancak, Şırnak'ta hangi maden çıkarılır? Şırnak'ta maden var mı? gibi temel sorular, kentin yer altı kaynaklarını merak edenlerin gündeminde. Son zamanlarda, bölgede madencilik potansiyeline dair artan ilgi, bu soruların cevaplarını daha da önemli hale getiriyor. Şırnak'ta maden potansiyelini keşfetmek ve bu potansiyeli nasıl değerlendireceğimiz üzerine daha fazla bilgi edinmek için detaylara yakından bakalım. Detaylar haberimizde yer almaktadır...
Şırnak'ta hangi maden çıkarılır?
Şırnak ili, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Dicle Bölümü'nde bir bölümüne ev sahipliği yaparken, geri kalan kısmı Doğu Anadolu Bölgesi içinde bulunuyor. İl, Mardin'in batısında, Siirt'in kuzeyinde, Hakkari'nin kuzeydoğusunda ve Irak ile Suriye'nin güneyinde yer alıyor. Şırnak'ın batı ve güney kesimlerindeki bazı düzlükler dışında, genellikle akarsular tarafından derin vadilerle parçalanmış platolar şeklinde bulunuyor. Güneydoğu Toroslar sisteminin dağlık kesimlerinde yüksek kütleler yer alıyor. İl genelinde, Suriye ve Irak sınırına yakın kesimler dışında, neredeyse tamamı dağlarla kaplı.
Şırnak ili, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki kenar kıvrımları kuşağı olarak adlandırılan jeolojik bir bölgede yer alıyor ve Alp Orojenezi'nin etkisi altında oluşmuş. Genel Müdürlüğümüzün yürüttüğü çalışmalar sonucunda, endüstriyel ve enerji hammaddelerine yönelik oluşumlar tespit edilmiştir. Bu oluşumlar arasında fosfat, çimento hammaddeleri ve asfaltit bulunuyor.
Fosfat oluşumları, Uludere ilçesinde bulunurken, Merkez ve Cizre ilçelerinde çimento hammaddesi olarak kullanılan kil ve kireçtaşı potansiyelleri mevcuttur. Merkez ilçede belirlenen çimento hammaddeleri, Balveren Beldesi, Çakırsöğüt ve Toptepe köylerinde yer alıyor. Balveren Beldesi'nde 33.750.000 ile 78.750.000 m3 arasında, Çakırsöğüt Köyü'nde ise 79.734.000 ile 186.012.000 m3 arasında değişen muhtemel kireçtaşı rezervleri tespit edilmiştir. Toptepe köyündeki kalkerli marn sahasında ise çimento hammaddesi olarak 29.063.500 ile 67.811.500 m3 arasında değişen muhtemel kil rezervleri bulunmaktadır. Cizre'deki Cudiyet Mahallesi'ndeki kil sahasında ise 33.750.000 m3 muhtemel rezerv bulunmaktadır.
Uludere'deki Gerür ve Şilerut-Şenoba fosfat yatakları fosforit ve glokonit olarak oluşmuştur. Ancak, yatakların % P2O5 tenörleri sırasıyla %1.34 ve % 1.5 olduğundan, tenör ve rezerv boyutlarının düşük ve sınırlı olması nedeniyle ekonomik açıdan değerlendirilmiyor.
Ülkemizin bilinen en önemli asfaltit yatakları, Şırnak'ın Merkez ve Silopi ilçelerinde bulunmaktadır. Silopi'deki asfaltitlerin yakıt olarak kullanılacağı bir termik santral kurulum aşamasındadır.
Şırnak'ta maden var mı?
Uludere-Ortabağ'da yapılan son keşifler, düşük tenörlü glokonili fosfatlar bulunduğunu ortaya koydu. Bu fosfatların tenörü %1.34 ile %1.5 P2O5 arasında değişmektedir. Ancak sahaların rezerv miktarı oldukça küçük düzeydedir.
Cizre-Cudiyet Mahallesinde ve çevresinde yapılan araştırmalar sonucunda çimento hammaddesi potansiyeli taşıyan yeni rezervler tespit edildi. Ancak bu rezervlerin tenörü henüz bilinmemektedir. Cizre-Cudiyet Mahallesindeki muhtemel kil rezervi 33.750.000 ile 78.750.000 m3 arasında tahmin edilmektedir.
Merkez'deki Toptepe Köyü ve çevresinde de benzer şekilde yeni rezervlerin keşfi gerçekleşti. Ancak bu bölgelerdeki tenör ve rezerv miktarı hakkında henüz detaylı bilgi bulunmamaktadır. Toptepe Köyü'ndeki muhtemel kil rezervinin 29.063.500 ile 67.811.500 m3 arasında olduğu tahmin edilmektedir.
Merkez'in Çakırsöğüt Köyü ve Balveren beldesi de yeni keşiflerin yapıldığı bölgeler arasında yer alıyor. Ancak bu bölgelerdeki tenör ve rezerv miktarıyla ilgili kesin veriler henüz elde edilememiştir. Çakırsöğüt Köyü'nde muhtemel kireçtaşı rezervinin 79.734.000 ile 186.012.000 m3 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Balveren beldesinde ise 33.750.000 m3 muhtemel kireçtaşı rezervi bulunmaktadır.
