Bir zamanlar tüccarların, gezginlerin ve kervanların uğrak noktası olan Samsun, hanlarıyla da ünlüydü. Ancak, bu hanların hangileri günümüze kadar ayakta kaldı ve tarihî anlamda neyi temsil ediyorlar? Gelin, bu eski yapıların gizemli koridorlarında kaybolalım ve geçmişin izlerini sürerek bu soruya cevap arayalım. Ancak hanlarla sınırlı kalmayıp, bir de saraylarla ilgili bir soru geliyor akla: Samsun'da bir saray var mıydı? Bu şehir, Osmanlı İmparatorluğu'nun etkisi altındayken, bir zamanlar padişahların konaklama yerlerine ev sahipliği yapmış mıydı? Yoksa bu büyülü şehir, sadece tüccarların ve halkın yaşadığı sıradan bir yer miydi?
Samsun'da hangi hanlar var?
Samsun'da günümüze ulaşan pek çok tarihi han bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri şunlardır:
-
Bandırma Vapuru Hanı: 19. yüzyılda inşa edilmiş olan Bandırma Vapuru Hanı, Samsun'un en eski hanlarından biridir. Han, kare bir avlu etrafında düzenlenmiş odalardan oluşmaktadır. Günümüzde han restore edilmiş ve otel olarak hizmet vermektedir.
-
Amisos Hanı: 18. yüzyılda inşa edilmiş olan Amisos Hanı, Samsun'un en işlek hanlarından biridir. Han, iki katlı ve avlulu bir yapıdır. Günümüzde han restore edilmiş ve ticari işletmeler olarak kullanılmaktadır.
-
Vezirköprü Hanı: 17. yüzyılda inşa edilmiş olan Vezirköprü Hanı, Samsun'un en önemli tarihi yapılarından biridir. Han, kare bir avlu etrafında düzenlenmiş odalardan oluşmaktadır. Günümüzde han restore edilmiş ve müze olarak hizmet vermektedir.
-
Şehir Hanı: 19. yüzyılda inşa edilmiş olan Şehir Hanı, Samsun'un en güzel hanlarından biridir. Han, iki katlı ve avlulu bir yapıdır. Günümüzde han restore edilmiş ve kafe olarak hizmet vermektedir. Bu hanların dışında Samsun'da geçmişte var olmuş ve günümüze ulaşmamış birçok han bulunmaktadır.
Samsun'da saray var mı?
Samsun'da günümüze ulaşan bir saray bulunmamaktadır. Ancak geçmişte Samsun'da var olmuş saraylardan bahsedecek olursak:
-
Samsun Kalesi: 14. yüzyılda inşa edilmiş olan Samsun Kalesi'nin içerisinde bir saray da bulunmaktaydı. Saray, kalenin en yüksek noktasında yer almaktaydı ve şehrin panoramik manzarasını sunmaktaydı. Günümüzde saraydan geriye kalan herhangi bir şey bulunmamaktadır.
-
Paflagonya Sarayı: 12. yüzyılda inşa edilmiş olan Paflagonya Sarayı, Samsun'un en önemli tarihi yapılarından biridir. Saray, Amisos şehrinin (günümüz Samsun) kalbinde yer almaktaydı. Günümüzde saraydan geriye kalan herhangi bir şey bulunmamaktadır. Bu sarayların dışında Samsun'da geçmişte var olmuş ve günümüze ulaşmamış birçok saray bulunmaktadır.
