Son günlerde internetin gizemli isimlerinden biri haline gelen Mustafa Sagir, kullanıcıların merak konusu haline geldi. Ancak kimdir bu Mustafa Sagir? Olayın perde arkasındaki detayları ve toplumda yarattığı tartışmaları sizin için derledik.
Mustafa Sagir olayı nedir?
Mustafa Sagir, 1877'de doğmuş ve 24 Mayıs 1921'de hayatını kaybetmiş olan, Hint kökenli bir İngiliz casusu olarak bilinir. Osmanlı Veliahtı Abdülmecid Efendi'nin 12 Haziran 1919'da Padişah Vahdettin'e İtilaf Devletleri ile yapılan anlaşmanın memleketin idam fermanı olduğuna dair bir mektup göndermesi üzerine, İngiliz istihbaratı öncelikle Abdülmecid Efendi ile temas kurdu. Ancak bu yeterli görülmedi ve Mustafa Sagir, şehzadeler ve Osmanlı paşaları arasında İngiliz karşıtlığı yapıp yapmadıkları ve Kemalist milliyetçilerle ilişkileri olup olmadığını araştırmak üzere görevlendirildi. Sagir, Veliaht Abdülmecid ile yakınlaştı ve onun oğlu Şehzade Ömer Faruk ile birlikte Anadolu'ya geçti. Bu süreçte babasının Kemalistlere katılmak istediği bilgisini aldı. Bu bilgiyi İngiliz istihbaratına ilettikten sonra, Veliaht Abdülmecid Efendi 38 gün göz hapsi cezasına çarptırıldı.
1921'in başlarında İstanbul'da Türk-Hint Uhuvvet-i İslamiye Cemiyeti'ni kurdu. İstanbul'da Milli Mücadele'ye destek veren Karakol Cemiyeti'ne katılarak Ankara Hükümeti'ne destek olan milliyetçileri İngiliz istihbaratına bildirdi. Bu nedenle 17 gün boyunca tutuklu kaldı. Yaptığı ihbarlar sonucunda, Karakol Cemiyeti'nin liderlerinden Şevket Bey ve Kara Vasıf Bey'in yanı sıra, Miralay Galatalı Şevket, Ali Sait Paşa, Refet Paşa, Ali Fethi Okyar, Ali İhsan Paşa ve Hacı Mehmet Paşa gibi önemli isimlerin İngilizler tarafından tutuklanıp Malta'ya sürülmesine katkı sağladığı düşünülmektedir.
Aralık 1920'de İnebolu ve Kastamonu üzerinden Ankara'ya ulaştı. Hint Müslümanı olduğu için Karakol Cemiyeti'nde etkili bir şekilde karşılandı ve Ankara'ya geçmesine izin verildi.
Ankara'da Mehmet Akif ile yakın bir ilişki kurdu. Akif'in Taceddin Mahallesi'ndeki evine sık sık gidiyordu. Akif'in evini posta adresi olarak vermişti ve Akif, Hindistan, Mısır ve İstanbul'dan gelen birçok mektuba şaşırmıştı. Ancak bir gün yanlışlıkla bir mektubu yırttığında içinden boş bir kağıt çıktı ve bu duruma anlam veremedi. Diğer mektuplar incelendiğinde, hepsinde sadece birkaç satır yazı olduğu ve geri kalan sayfanın tamamen boş olduğu görüldü. Kimyager Avni Refik Bey'in laboratuvar incelemesi sonucunda, mektupların görünmez mürekkep kullanılarak şifreli olarak yazıldığı anlaşıldı. Ankara İstiklal Mahkemesi, Cevdet Barlas, Hüseyin Gökçelik, İhsan Eryavuz ve Ali Kılıç'tan oluşan heyet tarafından casusluk suçlamasıyla idama mahkum edildi. 24 Mayıs 1921'de Ankara'da Karaoğlan Meydanı'nda (bugünkü Ulus Meydanı) idam edildi.
Mustafa Sagir kimdir?
Mustafa Sagir, 1877 yılında doğmuş ve 24 Mayıs 1921'de idam edilmiş olan, Hint kökenli bir İngiliz casusudur. Osmanlı döneminde aktif olarak faaliyet göstermiş olan Sagir, İngiliz istihbaratı tarafından görevlendirilerek Osmanlı şehzadeleri ve paşaları arasındaki ilişkileri ve Kemalist milliyetçilerle bağlantıları araştırmıştır. Ayrıca, Milli Mücadele'ye destek verenleri İngilizlere ihbar etmiş ve bu nedenle tutuklanmıştır. Ankara'da idam edilmesiyle bilinir.
