Geçtiğimiz haftalarda ‘Doğrulanmış İlan’ uygulamasını başlatan hükümet, böylece manipülatif fiyatlarda bölgedeki diğer evlerin de fiyat artışına engel olmayı amaçlıyor. Buna göre emlak firmaları, çeşitli yollarla doğrulattıkları ilanları yayımlayabiliyor. Böylece sahte ilanların da önüne geçilmesi planlanıyor. Söz konusu uygulamayı Ticaret Bakanlığı yetkilileri de yakından takip edip ilan fiyatlarındaki değişimleri izliyor. Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Deniz Kezer, sektörün ciddi bir takip sürecinde bulunduğunu söyleyerek kimsenin risk almadığını vurguladı. Kimi zaman bu riski alıp fiyat yükselten firmalara cezaların geldiğini duyduklarını aktaran Kezer, “Örneğin bir ev sahibi geçtiğimiz günlerde ilanı verdiği emlakçıyı arayarak evinin 6 milyon lira olan fiyatının 10 milyon TL’ye yükseltilmesini istemiş. Firma yetkilisi de bu isteği yerine getirmiş. Fakat birkaç gün sonra firma yetkilisi e-devlet uygulamasına girdiğinde kendisine bu artış nedeniyle 100 bin TL ceza kesildiğini fark etmiş. Bu cezayı ilan sahibi karşılamazsa mecburen cebinden ödemek zorunda kalacak” ifadelerini kullandı.
‘Sektör durur’
Sektörü zor günlerin beklediğini açıklayan Kezer, TBMM’nin açılmasıyla Meclis gündemi gelecek yeni düzenlemelerin çok can yakacağını vurguladı. Artacak vergi oranları ve yeni gelecek vergilerle gayrimenkulün yatırım aracı olmaktan çıkacağını söyleyen Kezer, “Vergi yükü nedeniyle vatandaş konut alamayacak; müteahhit ev satamayacak. İnşaat firmaları piyasada para dönmediği için borcunu ödeyemezken yaklaşık 250 alt sektörü besleyen inşaatta küçülmeler ve iflaslar gelecek; işsizlik artacak. Yapılacak düzenlemeler de bunların da göz önünde tutulması şart” dedi.
‘Ekspertiz zorunlu olabilir’
Hazine’nin kasayı doldurmak için gayrimenkul satışlarında hem alıcı hem de satıcıdan aldığı vergiyi, belediye rayiç bedeli üzerinden değil, binanın gerçek fiyatı üzerinden yüzde 2 olarak tahsil edeceğini sözlerine ekleyen Kezer, “Yani bakanlık, 10 milyona satılan fakat tapuda 2 milyon lira gösterilen gayrimenkullerdeki vergi kaçağını engellemek istiyorlar. Bunun için de ya belediyelerdeki emlak vergisi rayiç oranlarını artıracaklar ya da konut satışında ekspertiz şartı getirecekler. Yani hiçbir şekilde bir ekspertiz olmadan ev satışı yapılamayabilir. Ama bu durum satışları azaltır hatta tamamen durdurur. Vergi oranını yüzde 2’den 1’e düşürseler de çok fark edeceğini düşünmüyorum” diye konuştu. Bugüne kadar alınan bir konutun 5 yıl sonra satılması halinde vergiden muaf olduğunu da hatırlatan Kezer, yeni düzenlemeyle bu sistemin de ortadan kalkacağını; hiç kimsenin yatırım amaçlı olarak konut almayacağını kaydetti.
‘Cezalar gelmeye başladı’
İzmir Emlak Kulübü Derneği Başkanı Rıdvan Akgün de ilanlardaki fiyatların hem Gelir İdaresi Başkanlığı hem de İletişim Başkanlığı tarafından kontrol altına alınmaya başladığını söyledi. Bugüne kadar gayrimenkullerin gerçek değeri yerine çok daha düşük olan rayiç değeri üzerinden gösterildiğini aktaran Akgün, böylece devletin yıl içinde birkaç yüz milyan TL’lik vergi kaybına uğradığını belirtti. Maliye Bakanlığı ve ilgili kurumların takip için yapay zeka sisteminden faydalandığını sözlerine ekleyen Akgün, “Emlak portalları kontrol altına alınıp, tapu dairelerinde satışlar kontrol ediliyor. Bununla ilgili cezalar da başladı. Maliye Bakanlığı Gelir Dairesi Başkanlığı tarafından yanlış ilan veya bilgi verenlere 100 bin liraya kadar cezalar yazılıyor” dedi.