Zihinlerimizi tarih boyunca süregelen bir serüvene davet ediyoruz. Havai fişeklerin gökyüzünde dans eden renkli izlerini gördüğünüzde, hiç merak ettiniz mi nasıl ve ne zaman bu büyülü spreylerin keşfedildiğini? Bu yazıda, havai fişeklerin gizemli yolculuğunu araştıracak ve onların bilinmeyen kökenlerine ışık tutacağız. Yola çıkmadan önce, bir soruyla başlayalım: Havai fişek hangi yılda icat edildi? Bu sorunun ardında yatan hikayeyi ve daha fazlasını öğrenmek için bize katılın!
Havai fişek hangi yılda icat edildi?
- Havai fişeklerin kökeniyle ilgili çeşitli efsaneler bulunmakla birlikte, bu renkli gösterilerin keşfi veya kazayla bulunuşu yaklaşık olarak 2000 yıl öncesine dayanmaktadır. En yaygın efsaneye göre, odun kömürü, kükürt ve güherçile karışımının tesadüfen bulunmasıyla havai fişeklerin temeli atılmıştır. Bu karışım bambu tüpler içerisinde sıkıştırılıp yakıldığında patlama gerçekleşiyordu.
- Kestane fişeklerinin keşfi ve barutun mutfakta icadı arasındaki zaman farkı bazı tartışmalara yol açsa da, kaynaklar genellikle havai fişeklerin 9. yüzyılda Song Hanedanlığı döneminde veya 2000 yıl kadar önce bulunduğunu iddia etmektedir.
- Bazı kaynaklar, havai fişeklerin Hindular tarafından keşfedildiğini öne sürse de, diğerleri sadece barutun Çinliler tarafından bulunduğunu savunmaktadır.
- Li Tian adlı bir keşişin yaklaşık 1000 yıl önce kestane fişeğini icat ettiği kabul edilir. Çinliler, bu icadı her yıl 18 Nisan'da Li Tian'a kurbanlar sunarak kutlarlar. Song Hanedanlığı döneminde, yerel halk Li Tian'a ibadet etmek için bir tapınak bile inşa etmiştir.
- Kestane fişekleri geçmişte şeytani ruhlardan korkutmak için kullanıldığı gibi, günümüzde doğum günlerinde, cenaze törenlerinde ve yeni doğan çocukları kutsamak için de kullanılmaktadır. Çin Yeni Yılı'nda, şeytani ruhlardan arınmış bir yıl geçirmek için kestane fişekleriyle kutlama yapmak yaygın bir uygulamadır.
- Bugün, Liu Yang şehri, Çin'in en büyük havai fişek üretim merkezi olarak bilinmektedir. Havai fişek endüstrisinin coğrafi kökeni önemlidir çünkü bu endüstri, Çin'in ucuz işgücü avantajlarını kullanmasının yanı sıra, doğu-batı arasındaki ekonomik eşitsizliklerden de etkilenmektedir.
- Avrupa'da, karabarut öncelikle askeri amaçlar için kullanılmış olsa da, İtalyanlar ve Almanlar gibi ülkeler havai fişek üretiminde de öncü olmuştur. İngiltere'de, havai fişekler Kraliçe Elizabeth döneminde popüler hale gelmiş ve hatta Kraliçe tarafından büyük ilgi görmüştür. Havai fişeklerin Britanya'daki popülaritesi o kadar artmıştır ki, Kraliçe döneminde "İngiltere'nin ateş ustası" gibi özel pozisyonlar oluşturulmuştur.
Havai fişek ilk kim kullandı?
Havai fişeklerin ilk olarak Çin'de kullanıldığına dair güçlü kanıtlar bulunmaktadır. Tarih boyunca, Çin'de havai fişeklerin çeşitli törenlerde, kutlamalarda ve dini ritüellerde kullanıldığı bilinmektedir. Bu nedenle, havai fişeklerin ilk olarak Çin kültüründe geliştirildiği ve kullanıldığı kabul edilir.
