Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. İhsan Yaşa’nın yürütücülüğünü yaptığı “Vibrio Harveyi'de Quorum Sensing Master Regülatörü LuxR Proteinine Karşı Anti-virülans Aptamerinin Geliştirilmesi” başlıklı proje, 2023 yılı “TÜSEB Temel Ar-Ge Destek Programı-B Grubu Ar-Ge Proje Çağrısı” kapsamında desteklenmeye hak kazandı.
Proje ekibini makamında ağırlayan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Değerli akademisyenlerimiz toplum sağlığına ve bilime katkı sağlayan projeler üretmeye devam ediyor. Prof. Dr. İhsan Yaşa hocamız ve ekibi, son derece önemli bir küresel sağlık sorunu olan antimikrobiyal dirence yönelik alternatif bir yaklaşım çalışması yürütüyor. TÜSEB tarafından desteklenmeye uygun bulunan projeleri için Prof. Dr. İhsan Yaşa hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum” diye konuştu.
Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Yaşa, “Günümüzde hastalıklarla mücadelede en etkin silahlarımız olan antibiyotiklere karşı oluşan ve hızla gelişen antimikrobiyal direnç, insanlar, hayvanlar ve çevresel faktörlerle bağlantılı küresel bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Kullandığımız antibiyotiklerin etkisiz hale gelmesi durumunda nasıl bir tedavi uygulanılacağı kaygısı sağlık başta olmak üzere tüm sektörlerde giderek artıyor” dedi. Antimikrobiyal direnç sorunu temelinde, insan-hayvan-çevre ara yüzündeki sağlık tehditlerinin çözümünün ancak multidisipliner çalışmalar ile mümkün olabileceğini söyleyen Yaşa, “Tek Sağlık stratejisi; direncin ortaya çıkışı, çoklu-ilaç dirençli patojenlerin bulaşma dinamiklerinin anlaşılması ve bunlara yönelik çözümler geliştirilmesini sağlayacak yegâne yaklaşımdır” ifadelerini kullandı.
‘Benzer ürünlerin hızlıca geliştirilebileceğine inanıyoruz’
Prof. Dr. Yaşa, “Bakteriler, basit yapılı canlılar olmasına karşın ürettikleri kimyasal maddeler aracılığı ile bir ortamdaki toplam sayılarını algılayabilir ve hastalık yapma fonksiyonlarını düzenleyebilirler. Bakterilerde virülans faktörlerinin düzenlenmesi oldukça karmaşık bir metabolik süreçtir ve bu süreç her bir grup/türe özgü olarak Quorum Sensing (QS) mekanizmaları tarafından düzenlenmektedir. Antimikrobiyal direnç ile mücadelede QS sisteminin düzenlenmesinin hedeflendiği yaklaşımlar başarı potansiyeli en yüksek stratejilerden biridir. Bu amaçla projemizde, QS mekanizması en iyi aydınlatılmış türlerden birisi olan Vibrio harveyi modelinde bakteriyel QS mekanizmasını hedefleyen bir anti-virülans stratejisi ile bazı virülans özelliklerinin kontrol altına alınmasını hedefliyoruz” sözlerini kaydetti. Yaşa ayrıca, “Bu yaklaşımın, insan ve hayvan sağlığı üzerine etkili diğer birçok Gram negatif bakterinin patojenitesinin kontrolünde uygulanabileceğini umuyor ve aynı yöntemle benzer ürünlerin hızlıca geliştirilebileceğine inanıyoruz” diye konuştu.
Proje ekibinde kimler yer alıyor?
Proje ekibinde araştırmacı olarak EÜ Fen Fakültesi Biyokimya Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Evran, Öğretim Görevlisi Dr. Burhan Bora ve EÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Asiye Esra Eren Eroğlu yer alıyor.
