Türkiye'de asgari ücret tartışmaları, her yıl olduğu gibi bu yıl da gündemdeki yerini koruyor. Ancak son dönemde yeni bir kavram gelişmeye başladı: Bölgesel Asgari Ücret. Peki, bu kavram ne anlama geliyor? Her ilde farklı asgari ücret uygulanabilir mi? İşte detaylar ve bu yeni yaklaşımın çalışma hayatına etkileri...
Bölgesel Asgari Ücret nedir?
Bölgesel asgari ücret, bir ülkedeki farklı bölgeler veya iller arasındaki ekonomik ve sosyal farklılıkları göz önünde bulundurarak belirlenen asgari ücrettir. Bu sistemde, genellikle daha gelişmiş ve maliyetleri daha yüksek olan bölgelerdeki asgari ücret, diğer bölgelere göre daha yüksek olabilir. Bu yaklaşımın amacı, her bölgedeki çalışanların yaşam standartlarını dengeli bir şekilde sağlamak ve işgücü maliyetlerini bölgeler arasında uyumlu hale getirmektir. Bölgesel asgari ücret, ülkenin ekonomik yapısı, iş gücü piyasası koşulları ve yaşam maliyetleri gibi faktörlere dayalı olarak belirlenir. Bu şekilde, her bölgedeki işçilerin yaşam standartlarına uygun bir gelire erişmeleri hedeflenir
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, asgari ücretin bölgesel olarak uygulanabileceğini belirtti ve İstanbul ile 6. bölge teşvikleri kapsamındaki illerde asgari ücretin farklı olması gerektiğini vurgulamıştı.
Avdagiç, “İstanbul’daki asgari ücretle, 6. bölge teşviklerinin kapsadığı illerdeki asgari ücret arasında bir fark olmalı. Gelişmiş illerde biraz daha yüksek, gelişmekte olan illerde ise daha düşük bir asgari ücret uygulanması faydalı olacaktır” dedi.
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram ise, bölgesel asgari ücrete değinerek, “Zaten İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde asgari ücret uygulama imkanı kalmadı. Bu şehirlerde maaşlar genellikle asgari ücretin üzerinde belirleniyor çünkü insanlar asgari ücretle geçinemiyor. Bu şehirlerde farklı asgari ücretler belirlenebilir ancak uzun vadede bu durum değişebilir. Bölgesel asgari ücret, yüksek enflasyon dönemlerinde geçerli olabilir” şeklinde konuştu.
Bölgesel asgari ücretin ekonomiye katkı sağlayabileceği genel bir kabul görüyor. Diğer illerde, büyük şehirlerin üzerinde bir asgari ücret uygulanması, ekonomiye destek olabilir.
Ancak, bu yaklaşımın bazı dezavantajları da bulunmakta. Örneğin, küçük illerde çalışanların büyük şehirlere göç etmesi gibi durumlar göz önünde bulundurulmalıdır. Uzun vadede ise, bölgesel asgari ücretin sürdürülebilir olmadığına dair görüşler de mevcut.
Her ilde farklı asgari ücret uygulanabilir mi?
Her ilde farklı asgari ücretlerin uygulanması teorik olarak mümkündür, ancak pratikte bazı zorluklar ve dezavantajlar olabilir. Örneğin, bir ülkede çok sayıda farklı asgari ücret belirlenmesi, işverenler ve işçiler için karmaşık bir yapı oluşturabilir ve uygulamanın denetlenmesi ve yönetilmesi zorlaşabilir. Ayrıca, bölgeler arasındaki asgari ücret farklılıkları, işçilerin göç etme eğilimini artırabilir ve rekabet koşullarını etkileyebilir.
Bazı ülkelerde, bölgesel asgari ücret uygulaması bulunmaktadır ve bu uygulama, farklı ekonomik koşulları olan bölgelerde yaşayan işçilerin yaşam standartlarını dengelemeyi amaçlamaktadır. Ancak, bu sistemde bile belirlenen farklı asgari ücretler genellikle birkaç bölge veya bölge grubu için geçerlidir, her il için ayrı ayrı değil. Bu şekilde, uygulama daha yönetilebilir hale gelir ve işverenler ve işçiler için daha az belirsizlik yaratır.
