Ardahan'ın eşsiz coğrafyası, sadece lezzetli yemekleriyle değil, aynı zamanda doğal güzellikleriyle de ünlüdür. Ancak, birçok kişi Ardahan'da dağları hakkında pek bilgi sahibi değildir. Ardahan'da hangi dağlar var? Ardahan'da kaç tane dağ var? soruları, pek çok meraklı gezginin dilinde dolaşmaktadır. İşte bu merakı gidermek ve Ardahan'da doğal hazinelerini keşfetmek için derinlemesine bir bakış. Yanıtları haberimizde bulabilirsiniz...
Ardahan'da hangi dağlar var?
Ardahan, Türkiye'nin kuzeydoğusunda, Gürcistan sınırına yakın konumda bulunan bir kenttir. Karadeniz ikliminin etkisi altında olan Ardahan, Türkiye'nin en küçük il merkezlerinden biridir, 2012 verilerine göre nüfusu 19.075'tir.
Ardahan adı, Ahameniş döneminde Zerdüştilik inancına dayanan bir yer adı olan Artani veya Artaani'den türemiştir. Gürcistan'da da yaygın olan bu ad, eski Farsça kökenlidir ve Zerdüştilikte tanrı anlamına gelen "Arta" kelimesinden gelir.
Ardahan'ın kuruluşuna dair bir efsaneye göre, Kartlis Tshovreba adlı Gürcü tarihine göre, Mtshetos'un oğlu Cavahos Tsunda ve Ardahan kentlerini kurmuştur. Ancak kesin bilgiler bulunmamaktadır.
Osmanlılar'ın Gürcülerden Ardahan bölgesini ele geçirmesiyle, 16. yüzyılda bölge önem kazanmış ve Parakan Kalesi'nin ele geçirilmesiyle bölge tamamen Osmanlı hakimiyetine girmiştir.
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Ardahan, Rusya'nın eline geçti. 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Ardahan ve Artvin Türkiye'ye bırakıldı. Mustafa Kemal Paşa, Nutuk'ta bu süreci detaylandırmıştır.
Ardahan, Artvin ile birlikte Türkiye'ye bırakıldıktan sonra Ardahan kasabası Kars vilayetine bağlandı. Ardahan ilçesi ise 1992'de Kars ilinden ayrılarak bir il haline getirildi. 2008'de ise Ardahan Üniversitesi kentin yaklaşık 5 kilometre dışında kurulmuştur.
Ardahan'da kaç tane dağ var?
Ardahan, Anadolu'nun kuzeydoğusunda yer alıyor. Kuzeyinde Acaristan Özerk Cumhuriyeti, kuzeydoğusunda Gürcistan ve kısmen Ermenistan, güneydoğu ve güneyinde Kars, güneybatısında Erzurum ve batısında da Artvin illeriyle çevrili bulunuyor.
Ardahan ovası, çeşitli dağ sıralarıyla çevrili bir konumda bulunuyor. Yalnızçam Dağları kuzeyde, Allahuekber Dağları'nın uzantıları güneybatıda, Keldağ kuzeydoğuda, Akbaba Dağı doğuda ve Kısır Dağ güneyde ovayı saran dağlardan bazıları. Ovanın ortasından ise Kura Nehri geçiyor ve bölgenin rakımı 1800 metre civarında seyrediyor.
Ardahan'da birçok önemli dağ ve tepe yer alıyor. Bunlardan bazıları şunlar:
- Akbaba Dağı: 3126 metre yüksekliğiyle Çıldır'da bulunuyor.
- Allahuekber Dağı: 2919 metre yüksekliğe sahip olup Göle ilçesinde yer alıyor.
- Arsıyan Dağı: 3160 metre yüksekliğiyle Posof'ta bulunuyor.
- Ilgar Dağı: 2418 metre yüksekliğiyle Posof'ta konumlanıyor.
- Kısır Dağı: Ardahan'ın en yüksek noktası olan 3197 metrelik zirvesiyle Ardahan il merkezinde yer alıyor.
- Uğurludağ: 2765 metrelik yüksekliğiyle Göle'de bulunuyor.
- Yalnızçam Dağları: Ardahan'ın kuzey kesiminde, 2715 metrelik zirveleriyle dikkat çekiyor.
Jeomorfolojik Özellikler: Göle Havzası: Ardahan'ın kuzeydoğusunda bulunan Göle Havzası, volkanik kökenli Allahuekber Dağı ile Uğurludağ arasında yer alıyor. 2000-2100 metre yüksekliğe sahip olan bu havza, tamamen tektonik bir çukur olarak oluşmuş durumda ve alüvyal dolgu ile kaplı. Bu dolgunun yüzeyinde yaygın olarak çayırlar ve bataklıklar görülüyor.
Ardahan Havzası: Ardahan'ın güney kesiminde, Uğurludağ ile Yalnızçam Dağları arasında yer alan Ardahan Havzası, 1800-2000 metre yükseklikte uzanıyor. Bu havzanın kenarlarında Pliyo-Kuvaterner dönemine ait çökeller bulunuyor ve Güneydoğu'ya doğru Hasköy'e kadar uzanıyor.
Ardahan'ın coğrafi yapısı ve jeomorfolojisi, bölgenin doğal zenginliklerini ve çeşitliliğini gözler önüne seriyor.
